Tuhaf Bir Kadın dört ana bölümden oluşur. İlk bölüm "Kız"
1950'ler İstanbul'unda, sanat-edebiyat çevrelerinden izlerle, bir
genç kızın, küçükburjuva dünyasında var oluş mücadelesidir.
Küçükburjuvaca özlemler, masumiyet görünümünde sızlanışlar
kızın güneesinden okura yansıtılır. Ne var ki, dikkatle okunduğunda,
günce, satır arası itiraflada dolup taşar, çifte ahlakın bir
panoramasına dönüşür.
İkinci bölüm "Baba"da, ölüp giden babanın denizlerde geçmiş
hayatı son bir sayıklama olarak karşımıza çıkar. Deniz emekçilerinin
sömürülmüş yaşantıları, Nermin'in babasının ölüm döşeğindeki
sanrılarında, travmalarında çarpıcı sahnelere dönüşmektedir.
Bu sahnelerden biri de "Mustafa Suphi Cinayeti"dir.
"Ana"da, güncesinden tanıdığımız genç kız, Nermin, annesiyle
birlikte 'baba'nın ölüm sonrasını yaşamaktadır. Baştan sona
bir rüyanın, karabasansı izdüşümleriyle yazılmış "Ana", ürkütücü
iranisiyle romana farklı bir bakış açısı kazandırır: İlk bölümün
bohem çevrelerle bezeli alafranga dünyası, şimdi, hali vakti yerinde
bazı akrabaların o kadar alaturka dünyalarına evrilmiştir.
Son bölüm "Kadın" da, "on yıllık İşçi Partisi üyesi" Bayan Nermin
kayaktan dönmüş, Uludağ' da kendisiyle hesaplaşmaktadır.
Bir yanda solculuk ve halkı 'bilinçlendirme' girişimleri; bir yanda
sözümona yüksek burjuva yaşamasında -Bayan Nermin zengin
bir kocaya varmıştır- yer alış, tinsel bunalımlar, çifte ahlakın boyunduruğu,
Tuhaf Bir Kadın'ı son bölümde doruğa çıkarır.
Selim İleri, "Edebiyatımızda Sevdiğim Romanlar Kılavuzu" (2009) S:541
Biyografisi:
Leyla Erbil (d. 1931, İstanbul - ö. 19 Temmuz 2013, İstanbul)
Orta sınıf ailenin üç kız kardeşten ortancası. İlk, orta ve liseyi İstanbul okullarında okudu.
İstanbul Üniversitesi'nde İngiliz Edebiyatı bölümünde eğitim gördü. Son sınıfta ayrıldı. Çeşitli
işlerde çalıştı. Evlenerek bir süre Ankara ve İzmir'de oturdu. 1961'de İstanbul'a döndü. Evli ve
bir kızı var (Fatoş Erbil-Pınar).
Yazarlığa hikâyeyle başladı. İlk yayınlanan hikâyesi Uğraşsız'dır; (Seçilmiş Hikayeler
Dergisi, 1956 Ankara) Giderek Dost, Yeni Ufuklar, Yeditepe, Ataç, Papirus, Yelken vb Edebiyat
Dergilerinde yazı ve hikâyeleri göründü. Erbil, kendinden önce yerleşmiş olan yazın akımlarına bağlı
kalmadı; roman, hikâye ve düz yazı metinlerinde ortodoks Marxçıların karşısında yer almasıyla tanındı.
Psikanilizin özgürleştirici yöntemlerinden yararlanarak, dinin, ailenin, okulun, toplumsalın ürettiği
tabularla dolu ideolojilere karşı 1956'da başlayan mücadelesini dilin oturmuş kelime hazinesi ve söz
dizimi kuralarını değiştirme çabasıyla sürdürdü. Yeni bir biçim ve biçem geliştirdi. Başlıca düşünce
kaynakları Marx ve Freud olarak belirtildi.
Leyla Erbil, 1970 Türkiye Sanatçılar Birliği, 1974 Türkiye Yazarlar Sendikası kurucularından olup,
PEN Yazarlar Derneği üyesidir. 1961'lerde Türkiye İşçi Partisi üyesi olan Erbil, Türkiye İşçi Partisi'in
Sanat ve Kültür Bürosu'nda görev almıştır. 1979'da çağrılı olarak gittiği ABD'de kendisine, Iowa
Üniversitesi Onur üyeliği verilmiştir. Edebiyat Ödüllerine katılmayan Erbil, 2000- 2001 yılı Ankara
Edebiyatçılar Derneği Onur Ödüllerini kabul etmiş, 2002 yılında ise, PEN Yazarlar Derneği tarafından
Nobel Edebiyat Ödülü'ne ülkemizden ilk kadın yazar adayı olarak gösterilirken, "Türk dili ve edebiyata
egemenliği, aynı zamanda insana, hayata ve dünyaya karşı sorumlu aydın tavrı" vurgulanmıştır. 82 yaşında
vefat eden Leyla Erbil, Zincirlikuyu Mezarlığı 'nda defnedildi.
Yapıtları:
Romanları:
Tuhaf Bir Kadın (1971),
Karanlığın Günü (1985),
Mektup Aşkları (1988),
Cüce (2001),
Üç Başlı Ejderha (2005),
Kalan (2011),
Tuhaf Bir Erkek (2013),
Öyküleri ve diğer yazıları:
Hallaç (1961),
Gecede (1968),
Eski Sevgili (1977),
Tezer Özlü'den Leylâ Erbil'e Mektuplar (1995),
Düşler Öyküler (1997),
Zihin Kuşları (1998),
"Tematik Leyla Erbil Okuma Grubu"
29.10.2022-27.05.2023 tarihleri arasında yapılan buluşmaların sayfası
Yazar ve kitapla ilgili yazılar:
* "Müthiş Tuhaf Bir Kadın: Leyla Erbil"
Buket Uzuner, kendi sitesi,
* "Leyla Erbil İşaretleri"
Mahmut Temizyürek, bianet, 27.07.2013
* "Leyla Erbil’den kalan..."
Oylum Yılmaz, Sabit Fikir, 09.12.2011
*"Tuhaf Bir Kadın"
Lemi Özgen, K dergisi, Sayı:125, sayfa: 24-29; 20 Şubat 2009
(Okumak için fotoğrafların üzerine tıklayınız>
Bağlantılar:
"Leyla Erbil"
Yazarın kitaplarını basan İş Bankası Yayınları'nda yazarla ilgili sayfa
"Boğaziçi Üniversitesi Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi"
Leylâ Erbil Özel Koleksiyonu
|